Обряд "Зоохэй наадан" ("Сметанная вечеринка")
Автор: Урбаева Вера РаднабазаровнаДолжность: педагог дополнительного образования
Учебное заведение: ГБУ дополнительного образования Иркутской области "Центр дополнительного образования детей"
Населённый пункт: п. Усть-Ордынский
Наименование материала: Сценарий обряда
Тема: Обряд "Зоохэй наадан" ("Сметанная вечеринка")
Раздел: дополнительное образование
Назад
Сценарий обряда «Зөөхэй наадан»
(Занавес закрыт)
Выходит отец
Баабай: Айлайм үбгэд төөдэйнүүд,залуушуул, үхибүүд.
Минии гэр бүлэдэ уг үргэлжэлүүлхэ, нэрым нэрлүүлхэ
баатар хүбүүн мүндэлжэ түрөө. Урданайнгаа ёhөөр шүлэ
үгэжэ зөөхэй наада айлдаа хэхэмни.
(лай собак)
Входят гости и у каждого пиала со сметаной. Бабушка с
внуками встречает своих гостей.
Тѳѳдэй : Сайн байна! Одирогты тур руу! (Гости подают
бабушке пиалы со сметаной). Яалай, ямар айдуутай үдхэн
зѳѳхэйб!
Общаются: Юун шэнэ hонин бииб? Хэр байнат?
Хүбүүн: төөдэй, манайнда дууяа дуулыт!
Тѳѳдэй : айхоо, намда тухан үгы. Худагымнай дуулажа үхэ
юун байгаа!
Айлшан тѳѳдэй: за, тандаа юу дуулхабдаа?
Хүбүүн: булжамуур, булжамуур дуулаад ухтээм!
Дуун? Булжамуур!
Басаган: Тѳѳдэй, зѳѳхэймнай болоол?
Тѳѳдэй: Үгылдѳѳ, бахтайха хүлеэгѳѳд һуугты! Али һуухын
орондо ёохороо хатарагты. Гүзээеэ дунда оруулжа, тиигээд
зѳѳхэйтнай амтатайгаар эдюулэгдэхэ.
Все смеются
Басаган: Тѳѳдэймнай зүб хэлэнэл даа. Зай, захалаял даа.
Молодежь танцует ёохор.
Урдаhаа гараhан үүлэниинь
Урагшаа хойшоо таhарна.
Урдуур байhан залуушуул
Ерыт наашаа нааданда.
Тайгадаа гарахадаа
Табан саган hайхан
Тайгаhаа бухадаа
Ягша наадан hайхан.
Һэб! Шамай ягша ягша ягша наадан hайхан.
Һэб! Шамай ягша ягша ягша наадан хушараа.
Ээй дуусай, оой дуусай энэрьюлаа.
Ээй дуусай шара сэсэг задажуулаа,
Ээй дуусай шара дайда гоёогоо,
Ээй дуусай шадамар хуугэд гульдажуулаа,
Ээй дуусай энэ наада гоёогоо,
Ээй дуусай, оой дуусай энэрьюлаа.
После ёохора подбегают к бабушке.
Хүбүүн: тѳѳдэй, тѳѳдэй, зѳѳхэймнай болоол, манайндамнай
наадахашье, хатархашье хүшэн һалаа, зугаалха хүүрнэйш
һалаа!
Тѳѳдэй: һээ, болоо, болоо, һуугты даа. Зѳѳхэй шанагдаа,
тоһон гараа, аяга-шанагаа бэлдэгты…
Бабушки подходят с пиалами и подают гостям.
Дает мужчине пиалу со сметаной, чтобы он бросил в
огонь.
Хүбүүн : Ерэгты даа! Эдеэлэе!
Юра: Тѳѳдэй, намда билтарсар хэжэ үгѳѳрэйгты.
Тѳѳдэй: Зай, ходо хара дотороо хараад ябахаш, амяараа
мэдэнэб хэды хэхэб, ороод һуугты!
Все смеются.
Тѳѳдэй: тоһыеньуугты, оёортонь үлеэгѳѳ хадаа, ялада
унахат! Пауза Байлаа, байлаа. Энэ хэн тоһоо үлеэгѳѳб?
Все кричат : би бэшэб, би бэшэб…
-Энэ Юра үлеэгѳѳ.
Басаган: Ялада унаһан хойноо, манайнда юу харуулхаш
даа?
Возгласы: тарбагые харуула!
- хэзээнтьхи тарбагаяа һанаабта!
-аааа, тиигээ хадаа таабари таалгае!
Таабаринууд:
1. Мүльһэн дээрэ мүнгэ тооложо ялаагүйб.(мүшэн)
2. Аяга соо алаг булаг.(нюдэн)
3. Хадын саана жалжагы годоһон.(шэхэн)
4. Газар доро гахай түрэбэ.(хартаабха)
5. Үрхэ дээрэ үрээлэ хатарюухай.(һара)
Тѳѳдэй: Заа һайри, һайрил даа.
Мажутся сажей, при этом хозяевам посвящают
благопожелания.
1. Айлдаа амараг ябаарайт,
Зондоо зохид ябаарайт!
2. Аяндаа зѳѳлэн ябаарайт,
Ашанартаа хүндэтэй ябаарайт!
3. Тѳѳлэйгѳѳр хүндэлхэ хүбүүтэй боложо,
Түрѳѳр бууха басагатай боложо жаргаарайт!
4. Урда үргэн хормойетнай
Үри хүүгэдтнай гэшхэжэ байг,
Хойто үргэн хормойетнай
Хони ямаан гэшхэжэ байг!
5. Үргэһэнтнай хүн болог,
Үдхэһэнтнай мал болог!
Ашатай үнэр байгаарайт ,
Адуутай баян жаргарайт!
Айлшан тѳѳдэй: орой боложо байноо, үнеэд ерэхэ болоо,
үдэшын ажал ойртоо.
Все: тиимэ, тиимэ
-Зугааяа ёохороор дүүргэе!
Все: тиимэ, тиимэ, хатараяа!
Иркутский Ёохор
Намгар Лхасаранова
Айлшан тѳѳдэй: Зугаамнай һайгаар дүүрээ. Хойштоо олон
хүбүү басагашы гаргажа, дахин манаа зугаадаа татажа
байгаарайт.
Все: Дахин улзатараа баяртай.
.
В раздел образования